Yabancılıklara Yönelik Şartlı Eğitim Yardımı
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı (ASHB) ve Milli Eğitim Bakanlığı tarafından 2003 yılından bu yana uygulanmakta olan Şartlı Eğitim Yardımı (ŞEY) ulusal bir sosyal yardım programı olup, AB’nin desteğiyle 2017 ortasında Suriyeli ve diğer yabancı uyruklu aileleri de içine alacak şekilde Yabancılara Yönelik Şartlı Eğitim Yardım (YŞEY) programı olarak genişletilmiştir. Program çocukların okula kaydını ve devamını teşvik etmeyi amaçlamaktadır. YŞEY programı en kırılgan çocuklarının tespit edilmesi ve değerlendirilmesini, gerektiğinde tamamlayıcı çocuk koruma hizmetlerine yönlendirilmelerini sağlayan önemli bir çocuk koruma bileşenini de içermektedir.
Devlet okullarına kayıtlı Suriyeli ve diğer yabancı uyruklu çocuklar YŞEY programından faydalanabilirler. YŞEY ailelere çocuklarını düzenli olarak okula gönderdikleri sürece (okula ayda en az %80 devam) her iki ayda bir öğrenci başına ailelerin KIZILAYKART’larına nakit para yardımı sağlamaktadır. Düzenli devam şartıyla sağlanan yardımın yanı sıra, her yarıyıl başında ek ve teşvik ödemeleri yapılmaktadır. Şartlı ödemeler sınıf ve cinsiyete bağlı olarak değişmekte, üst sınıflar ve kız çocukları daha yüksek miktarlarda ödeme almakta, teşvik ödemeleri ise sınıf seviyesine göre değişmekte, üst sınıflar daha yüksek miktarlarda ödeme almaktadır.
YŞEY nakit yardımlarından yararlanan çocuk sayısı programın başladığı 2017 yılı Mayıs ayında 56.245 iken, 31.05.2024 tarihinde 456.132’ye (%51 kız %49 erkek) ulaşmıştır.
Aşağıdaki tabloda YŞEY programının bir özeti sunulmaktadır:
YŞEY programına, çocuğun kayıtlı olduğu bölgedeki Kızılay Hizmet Merkezleri veya Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları (SYDV) üzerinden başvuru yapılabilmektedir. Ön başvuru koşulları, uygunluk kriterleri ve bu desteğe yönelik başvuru sürecinin yanı sıra destek miktarı ile ilgili ayrıntılı bilgilere https://platform. kizilaykart.org/tr/sey.html internet adresinden veya Kızılay 168 Çağrı Merkezini arayarak ulaşabilirsiniz.
Diğer Destekler
PIKTES Plus yürütüldüğü 29 ilde Mesleki ve Teknik Anadolu Liseleri, Çok Programlı Anadolu Liseleri (meslek programındaki öğrenciler) ve MESEM’lerin 9, 10, 11, 12’nci sınıf düzeyinde öğrenim gören yabancı uyruklu ve ihtiyaç sahibi Türk öğrencilerine Mesleki ve Teknik Eğitim Bursu sağlamaktadır. Burs duyurularını https://piktes.gov.tr adresinden takip edebilirsiniz.
Her eğitim öğretim yılının başında okullarda ders kitapları dağıtılmaktadır. Bazı illerde Suriyeli ve diğer yabancı uyruklu çocuklara okula gidiş geliş için ulaşım desteği sağlanmaktadır. Okul idareleri ve İlçe MEM’ler, ulaşım hizmeti sağlanan okullar ile ilgili olarak daha ayrıntılı bilgiye sahiptir.
Suriyeli ve diğer yabancı uyruklu öğrenciler, hafta sonları pek çok okul, STK ve toplum merkezi tarafından düzenlenen telafi derslerine katılım gösterebilmektedir. HEM’ler ve Yunus Emre Enstitüleri (YEE) de talep üzerine Türkçe dersleri vermektedir. YEE’nin Türkçe eğitim portalı ve video derslerinin bağlantılarına https:// yee.org.tr/tr internet adresinden ulaşabilirsiniz.
PIKTES Plus kapsamında okul dışında olan veya zorunlu öğrenim çağında olup çeşitli sebeplerle eğitimine ara vermiş 9-18 yaş aralığındaki yabancı uyruklu (Afganistan, Filistin, Irak, Somali, Suriye ve Yemen) çocukların akademik eksiklikleri gidererek eğitim sistemine dâhil edilmesi amacıyla Yaz Dönemi Telafi Eğitim Programı düzenlenmektedir. Ayrıca öğrencilerin Türkçe dil eksikliklerini gidermek amacıyla Türkçe öğreticileri aracılığıyla yaz döneminde Türkçe ve Arapça kursları düzenlenmektedir.
Devlet okullarının çoğu, okul sonrası öğrencilere destek olmak amacıyla ücretsiz kurslar düzenlemektedir. Destekleme ve Yetiştirme Kursları (DYK) hem eğitim öğretim yılı içerisinde hem de yaz döneminde açılmaktadır. DYK ve yaz okulları hakkında ayrıntılı bilgiye https://ogm.meb.gov.tr/meb_iys_ dosyalar/2024_05/16114922_dykkilavuz.pdf internet adresinden ulaşabilirsiniz.
Özel eğitim ihtiyacı olan çocuklar, okullara kayıt yaptırıp mevcut eğitim imkânlarından yararlanmaları için gereken yönlendirmelerden faydalanmaktadır. İlçelerinde bulunan RAM’lara, okulları veya velileri tarafından başvuru yapılabilmektedir. Özel eğitim hizmetlerine erişim adımları/yönlendirme mekanizmaları konusunda bilgiye buradan (Türkçe ve İngilizce) ulaşabilirsiniz. RAM’ların listesi https://orgm.meb.gov.tr/alt_sayfalar/kurum.asp internet adresinde yer almaktadır.
Bilim ve Sanat Merkezleri (BİLSEM), örgün eğitim kurumlarına devam eden ve genel yetenek (zihinsel), görsel sanatlar veya müzik alanında özel yetenekli olduğu uzmanlar tarafından tanılanan öğrencilere, yeteneklerini geliştirerek en üst düzeyde kullanmalarını sağlamak için okul saatleri dışında destek eğitimi BİLSEM öğrencileri ilkokul 1,2 ve 3. sınıf öğrencileri arasından sınavla seçilmektedir.
PIKTES Plus kapsamında; bireysel ve gelişimsel özellikleri ile eğitim nitelikleri açısından akranlarından anlamlı derecede farklılık gösteren özel gereksinimli Türk ve yabancı uyruklu öğrencilerin meslek edinmesi ve hayata hazırlanmaları amacıyla kültürden bağımsız tanılama testlerinin oluşturulması, uygun eğitim ortamlarının ve eğitim materyallerinin hazırlanması, özel eğitim okullarının ayni olarak desteklenmesi vb. çalışmalar yapılmaktadır.
